Dietetycy i specjaliści żywieniowi jednym głosem namawiają do wyeliminowania białego cukru z diety w możliwie jak największym stopniu. To tę substancję najczęściej oskarża się o przyczynę licznych dolegliwości zdrowotnych. Z tego powodu nazywany jest też słodką trucizną – czym więc można go zastąpić?

Cukry (węglowodany), wraz z białkami i tłuszczami to przecież podstawowe elementy zbilansowanej diety. Mówiąc o cukrach, łatwo o nieporozumienie. Najczęściej cukrem nazywa się produkt pozyskiwany w procesie rafinowania trzciny i buraków cukrowych, w których zawarta jest duża ilość sacharozy. Sacharoza to jeden z kilku rodzajów cukru – jest dwucukrem zbudowanym z cząsteczki glukozy i fruktozy. Ten w postaci białych kryształków, które używane są do słodzenia potraw, to czysty węglowodan – w procesie rafinacji eliminuje się witaminy, białka, tłuszcze czy kwasy zawarte w buraku i trzcinie.

Nadmiar sacharozy w diecie może być źródłem licznych, niepożądanych i często poważnych dolegliwości zdrowotnych. Jej obecność sprzyja powstawaniu próchnicy, otyłości, cukrzycy typu 2 czy miażdżycy, a także problemów z ciśnieniem i innych związanych z układem krwionośnym. Duże stężenie tego cukru we krwi może obciążać trzustkę, nerki, wątrobę, serce i mózg. Wiąże się z trudnościami z utrzymaniem koncentracji, rozdrażnieniem, znużeniem, a nawet depresją! Stosowanie tego składnika jest tak powszechne, że trudno zdawać sobie sprawę z ilości, jaką codziennie przyjmujemy ze spożywanymi posiłkami i napojami. Taka sytuacja może prowadzić nawet do uzależnienia!

Czym wobec tego zastąpić cukier rafinowany, aby zadbać o zdrowie i uniknąć ryzyka pojawienia się tych wszystkich dolegliwości? Okazuje się, że wybór jest naprawdę duży. Warto przyjrzeć się kilku najpopularniejszym alternatywom:

1. Miód – znany i obecny w diecie człowieka od wieków. Jest zdrowszy niż czysta sacharoza z kilku powodów. Przede wszystkim nie powoduje zaburzeń równowagi mineralnej w organizmie, ponieważ zawiera ilości żelaza, magnezu, potasu, fosforu, wapnia i kilku innych minerałów. W jego skład wchodzą też niektóre witaminy, białka, woski, kwasy i enzymy. To właśnie ich obecności miód zawdzięcza właściwości lecznicze i jest stosowany pomocniczo przy przeziębieniach i infekcjach.

2. Syrop klonowy – jest słodszy niż miód i cukier, dlatego można stosować go w mniejszej ilości. Podobnie jak miód, zawiera wapń, magnez, fosfor i potas oraz inne związki mineralne, kwas foliowy czy witaminy z grupy B. Jest popularnym dodatkiem do naleśników czy płatków śniadaniowych, choć dobrze komponuje się też z innymi potrawami.

3. Cukier brzozowy – inaczej ksylitol. Jest mniej kaloryczny niż tradycyjny cukier, a przy tym wspiera działanie układu odpornościowego, pomaga w przyswajaniu niektórych substancji odżywczych i nie zakwasza organizmu.

4. Suszone owoce – owoce i niektóre warzywa to doskonale źródło dobrze przyswajalnych cukrów. Najczęściej w owocach znaleźć można także błonnik, który pomaga w trawieniu substancji odżywczych. Suszone owoce to zdrowa i dietetyczna przekąska, która szybko dostarczy potrzebnej energii oraz witamin i minerałów. Dobrze sprawdzają się jako dodatek do wypieków czy deserów.

5. Stewia – szczególną popularność zyskała w ostatnich latach. Można spożywać jej liście – w całości lub sproszkowane, albo zdecydować się na ekstrakt. Jest niezwykle słodka – wielokrotnie bardziej niż zwykły cukier. Zawiera witaminy oraz minerały, takie jak magnez, cynk czy potas, a przy tym sprzyja utracie wagi ponieważ jest prawie bezkaloryczna.

6. Lukrecja – znana z obecności w słodyczach o intensywnie czarnym kolorze. Od wieków stosowana na szeroką skalę w medycynie ludowej. Ma liczne właściwości lecznicze i wspomagające organizm, dlatego nie powinna być spożywana w dużych ilościach, zwłaszcza przez osoby zażywające leki, z dolegliwościami układu krążenia, nerek, wątroby czy przez kobiety w ciąży.

7. Melasa – nazywana czarnym złotem. To gęsty, ciemny syrop pozyskiwany jako produkt uboczny przy produkcji cukru. Można wyróżnić melasę buraczaną oraz trzcinową. Zawierają około 40 – 50% sacharozy, witaminy z grupy B, kwas foliowy, a także pierwiastki takie jak magnez, sód, wapń, fosfor oraz żelazo. Jest to żelazo niehemowe, czyli trudniej przyswajalne przez organizm, dlatego melasa to dobry wybór dla osób z anemią.

8. Cynamon – popularna przyprawa o silnym aromacie i charakterystycznym, korzennym smaku. Ma wiele zaskakujących właściwości – jest rozgrzewający, poprawia ukrwienie przewodu pokarmowego i sprzyja trawieniu, ma działanie bakterio- i grzybobójcze. Poprawia apetyt, może także zmniejszać odczuwane bóle. Na dodatek jest dobrym dodatkiem do wypieków i deserów.

Trudno nie wspomnieć też o brązowym cukrze, który jest znacznie zdrowszy od białego. Nie jest on rafinowany, przez co znajdziemy w nim więcej składników mineralnych, niż w zwykłym cukrze. Z tego też powodu w naszym eliksirze z czarnego bzu wykorzystaliśmy właśnie cukier trzcinowy.

Wymienione powyżej źródła naturalnych cukrów mogą skutecznie pomóc w pozbyciu się białego cukru z codziennej diety. Warto zadbać o różnorodność i zmienność jadłospisu, by uniknąć monotonii i zyskać pewność, że do organizmu dostarczane są wszystkie potrzebne substancje odżywcze.